کاشان گردی به سبک مصطفی

جاذبه های توریستی کاشان و شهرهای اطرافش اونقدر غنی و متنوع هستند که بشه ازشون به عنوان یک پکیج گردشگری خوب نام برد. در این منطقه جاذبه های طبیعی، تاریخی و هنری متنوعی رو میشه در فاصله ای کوتاه از یکدیگر دید. بدین جهت و به جهات دیگر بد ندیدیم که در اینجا برنامه ای را جهت سیاحت این خطه از کشور  برای علاقمندان ارائه کنیم.
برنامه ی پیشنهادی جهت سفر به دیار کمال الملک:
مواد لازم: 2 روز وقت، کمی حال و حوصله، یکی دو نفر رفیق با مرام ِخوش سفر (به دلیل کوتاه بودن سفر این مورد زیاد هم ضروری نبوده و با توجه به کمبود این فقره، یکی دو تا آدم الاف بیکار هم  جوابگو خواهد بود)، یک وسیله ی نقلیه ی چهارچرخ ( حتی پراید)، سی دی موزیک به مقدار لازم.
طرز تهیه: صبح یک روز دل انگیز اردیبهشتی ( که به منظور جلوگیری از برخورد با گله ی گردشگران بهتر است در تعطیلات رسمی یا تعطیلات آخر هفته نباشد) از تهران حرکت می کنید و اتوبان تهران- قم رو تا حوالی نطنز ( دیار کیک زرد و تسلیحات هسته ای) ادامه می دید. 50 کیلومتر بعد از عوارضی مسیر تون رو به سمت روستای تاریخی ابیانه تغییر می دهید. موسیقی Era  ، Vanjelice، Michel Pepe یا یه راک سنگین و قابل تحمل میتونه با نوع خاص مناظر اطراف جاده ی کوهستانی ابیانه متناسب باشه. بعد از دیدن این روستا که بیشتر اسم در کرده (یا شایدم  اثر تخریبی بازدیدکنندگان باعث شده چهرش با پوسترهاش متفاوت باشه ) جاده رو به سمت اتوبان بر می گردید و نرسیده به اتوبان جاده ای به سمت کاشان وجود داره که می تونید از اون برای رفتن به شهر خوش آب و هوای قمصر استفاده کنید. در قمصر می تونید شاهد مراسم پر فیض گلاب گیری باشید که این روزا خیلی مد شده. مقصد بعدی کاشان می باشد. توی کاشان برای پیدا کردن جاذبه های توریستی با هیچ مشکلی روبرو نخواهید شد چون شهرداری محترم شهر که مالک خیلی از این جاذبه ها هم هست تا تونسته در سطح شهر تبلیغات کرده و تابلو  نصب کرده. ولی اگر که خیابان علوی رو پیدا کنید تقریباً 60 درصد آثار معماری و تاریخی شهر رو پیدا کردید. در این نقطه از شهر اونقدر خانه ی تاریخی وجود داره که بتونه حس معمارانه ی شما رو از خونه های قجری اشباع کنه. برای صرفه جویی و مصرف بهینه ی زمان، خانه های تاریخی این قسمت رو به ترتبی اولویت برای تماشا ( البته از نظر بنده ) توصیه می کنم: 1- خانه ی عباسیان 2- خانه ی عامری ها 3- حمام سلطان امیر احمد 4- خانه ی طباطبایی ها 5- خانه ی بروجردی ها 6- خانه ی تاج. خوب بعد از دیدن (یا به احتمال قوی قبل از دیدن) این خانه ها، دیگه شب شده و باید جایی رو برای خواب پیدا کنید. توی خیابان امیرکبیر چندتا هتل درست و حسابی مثل هتل نگارستان یا هتل امیرکبیر وجود داره اما به احتمال زیاد بعد از دیدن اون خونه های قشنگ و رویایی دوست داشته باشید شب رو توی یکی از اون خونه ها بگذرانید. برای این منظور میتونید کمی آنطرف تر، در خیابان فاضل نراقی ( نرسیده به میدان کمال الملک) خانه ی احسان رو پیدا کنید. خانه ی قشنگی که با سلیقه و هنرمندانه آماده شده تا لذت گذراندن یک شب رو در حاشیه ی کویر در خاطرات شما ثبت کنه. حالا توی خونه ی احسان بعد از خوردن شام محلی کنار حوض باصفای خانه، می تونید توی حیاط روی تخت زیر درخت انار بنشینید و با لپ تابتون از اینترنت وایرلس خانه استفاده کنید.
روز دوم سفرتون رو می تونید با بازار کاشان، تپه های سیلک و باغ فین شروع کنید (در نسخه های بالاتر این برنامه دوچرخه سواری در کوچه پس کوچه های ( سابات های) شهر و برخورد با مردم هم می تونه گنجونده بشه). مقصد بعدی سفر مشهد اردهال آرامگاه شاعر تنهایی است. نکته ی مهم در این قسمت از سفر اینه که نباید فقط به زیارت محل دفن سهراب ( که حالا با تعویض سنگ قبر به شیوه ای بی سلیقه، حس شاعرانه ی خودش رو از دست داده) بسنده کرد. در طول مسیر می تونید به اشعار سهراب با صدای احمدرضا احمدی یا خسرو شکیبایی و ترجیحاً قطعه ی " در گلستانه " گوش کنید و در نظر داشته باشید که همین مناظر اطرافتون یعنی دشت های اطراف روستای چنار و گلستانه محلی بود که سهراب بعد از گشتن دور دنیا در اونجا آرام شد و تا عرش رفت.
آخرین مقصد سفرتون در راه مراجعت می تونه شهر بسیار زیبای نیاسر باشه که اگر که صرفاً جهت پابوس حضرت گل و درک مراسم پرفیض گلاب گیری عازم میشوید، از نظر بنده برای این مقاصد بر قمصر ترجیح دارد.
در آخر هم می تونید یه سی دی عباس قادری یا جواد یساری بگذارید و به سمت تهران حرکت کنید.

مصطفی موسوی
اردیبهشت 90





 قمصر

خانه ی عباسیان
خانه ی بروجردیها
خانه ی عامری ها
مشهد اردهال
خانه ی احسان

پیوست : اطلاعات مورد نیاز برای سفر
تپه سيلك كاشان- كيلومتر 3 جاده كاشان- فين عليا- بخش 2 كاشان - قدمت: 5 تا 7 هزار سال قبل از ميلاد
پس از فرونشستن آب درياچه مركزي و خشك شدن تدريجي آن، ساكنان اطراف آن مجبور شدند نواحي حاصلخيزي مانند اطراف فين كه همان منطقه «سيلك» باشد را جهت زندگي كردن و سكونت اختيار كنند، ولي اين قدمت تا پيش از شصت سال پيش همچنان ناشناخته بود تا اينكه بر اساس بررسي هاي علمي پروفسور گريشمن در سال 1311 ش (1933 م) قدمت آثار به جا مانده در اين تپه ها به هزاره پنجم تا اول قبل از ميلاد منسوب گرديد. آثاري از اين تپه ها در موزه هاي لوور فرانسه، ملي ايران و باغ فين موجود مي باشد.اين تپه در مغرب مسير كاشان- فين و در مجاورت جاده قرار دارد. سيلك در حال حاضر مشتمل بر يك تپه شمالي و يك تپه جنوبي است كه به فاصله 500 متر از يكديگر قرار دارند. و در جلو اين تپه ها گورستانهائي از انسانهاي ماقبل تاريخ وجود دارد.
باغ تاريخي فين كاشان- فين عليا خیابان امیرکبیر
بناي اوليه باغ فين به قبل از اسلام و با تمدن سيلك پيوند خورده است كه تمدن سيلك نيز پيوندي ناگسستني با چشمه جوشقاني دارد كه در بالاي باغ جاري است، و به چشمه سليمانيه معروف است و از ديرباز همچنان در آبادي منطقه فين موثر بوده است.از زمانهائي بس دور در پائين اين چشمه باغي وجود داشته است كه كمي پائينتر از باغ فعلي بوده و بر اثر زلزله اي كه در سال 982 ه.ق روي داد باغ به كلي ويران شد كه به دستور شاه عباس صفوي بعد از سال 1000 ه.ق باغي در مكان فعلي كه در حقيقت قسمتي از باغ قديمي بود ساخته شد.از سال 1135 قمري بعد از حمله افاغنه آباداني باغ به ركود گرائيد ولي با دستور كريم خان زند به خصوص با ساختن عمارت كه به نام «خلوت كريم خاني» در ضلع جنوبي باغ واقع است باغ فين روي به آباداني گذاشت ولي با زلزله معروف سال 1192 قمري باغ فين نيز آسيب كلي ديد،كه پس از آن يعني از سال 1200 قمري و با روي كار آمدن سلسله قاجار به خصوص با دستور فتحعلي شاه به مرمت و عمارت، باغ جاني دوباره گرفت كه ساختمان شتر گلوي فتحعلي شاهي در ضلع جنوب غربي باغ و حمام سلطنتي بزرگ كه در مجاورت حمام اوليه ساخته شد از آثار آن مي باشد. ولي با تبعيد صدر اعظم مقتدر ايران يعني اميركبير و سپس شهادت آن رادمرد در اين باغ، اين آباداني روي به ويراني نهاد. با آغاز مشروطيت به جهت وضع دفاعي بناي باغ، اين مكان پناهگاه اشرار و ياغيان گشت و در مدت 14 سال ياغيان مصالح و اشياء گرانبهاي آن را به يغما برده و به تخريب باغ پرداختند. پس از ختم غائله اشرار، به مرمت باغ پرداخته شد. از وقايع مهم تاريخ در اين باغ مي توان به جشن تاج گذاري رسمي شاه اسماعيل صفوي و نيز قتل ميرزا تقي خان امير كبير در اين باغ اشاره كرد.
آتشكده نياسر كاشان- شهر نياسر- محله تالار  _ قدمت: قبل از اسلام
مسجد و مدرسه آقا بزرگ كاشان- خيابان فاضل نراقي- كوي مسجد و مدرسه آقابزرگ
 مسجد ميدان (مسجد ميرعماد( كاشان- ميدان سنگ- حد فاصل بازار بزرگ و بازار مسگري  قدمت: سلجوقي تا صفويه
مناره زين الدين كاشان- خيابان دروازه اصفهان ( ملاحبيب الله شريف ( قدمت: قرن 5 و 6 هجري قمري
امامزاده حبيب ابن موسي و آرامگاه شاه عباس كاشان- پشت مشهد  - قدمت: سلجوقي - صفوي
مسجد تبريزيها كاشان - بازارچه ملك  _  قدمت: زنديه - قاجاريه
كاروانسراي عين الرشيد آران و بيدگل - دشت كوير _ قدمت : صفوي
قلعه كهنه ( آتشكده خرمدشت كاشان- روستاي خرمدشت
بقعه چهل دختران كاشان- سلطان امير احمد
بقعه سلطان عطا بخش كاشان- خيابان دروازه اصفهان
كاروانسراي مرنجاب آران و بيدگل - كوير مركزي_ قدمت : صفويه
چشمه سليمانيه فين عليا- قدمت : قبل از اسلام
بقعه ابو لولو كاشان - كيلومتر 3 جاده كاشان به فين  _ قدمت: ايلخاني - قاجاريه
كاروانسراي گبرآباد قمصر كيلومتر 21 جاده كاشان، قمصر
بازار كاشان كاشان - خيابان محتشم - پا قپان
قلعه جلالي و يخچالهاي مجاور  كاشان - خيابان بخارائي
مجموعه بابا ولي كاشان - گذر باباولي
خانه تاریخی طباطبايي:
اين خانه در جوار بقعه مباركه امامزاده سلطان امير احمد در خيابان علوي كاشان قرار دارد و توسط شخصي به نام سيد جعفر طباطبايي و توسط استاد علي مريم، معمار چيره دست و بزرگ كاشاني در سال 1250 هجري قمري بنا شده و 4 هزار و 730 مترمربع وسعت دارد.
خانه تاریخی عامري ها:
اين خانه با مساحت 9هزار مترمربع عرصه و 12هزار متر مربع اعیان بزرگترين خانه تاريخي كاشان و ايران است، قدمت اوليه اين خانه به زمان زنديه برمي گردد و حياط هاي اصلي اندروني و بيروني در همان زمان ساخته شده است سپس در زمان قاجار توسط حسام السلطنه، حياط هايي به اين خانه اضافه شده است.
خانه تاریخی بروجردیها:
این خانه در محله سلطان امیراحمد کاشان درخیابان علوی واقع است.این خانه توسط بازرگانی به نام حاج سید حسن نطنزی در حوالی سال 1275 قمری در دوره قاجاریه ساخته شده است.چون صاحب خانه مال التجاره از بروجرد وارد می کرده، لذا به بروجردی مشهور شده و خانه او هم به خانه بروجردی موسوم گردیده است.معمار این خانه یکی از نوابغ معماری کاشان و از طراحان معروف ساختمان به نام استاد علی مریم بوده است.این خانه شامل دو قسمت بیرونی و اندرونی است. نقاشیهای این بنا در شیوه های متنوع و با رنگ و روغن وآبرنگ و زیر نظر هنرمند نامدار نقاشی ایران، کمال الملک ترسیم گردیده است.
حمام سلطان اميراحمد:
اين حمام در محله اي به همين نام در خيابان علوي كاشان واقع شده است و قدمت آن را به دوره صفوي نسبت مي دهند كه بعد از زلزله 1192هجري قمري حمام اوليه تخريب و حمام فعلي در زمان قاجاريه در سال 1292 هجري قمري برروي بازمانده هاي حمام قبلي بنا شد.
خانه تاریخی عباسيان
مجموعة تاريخي عباسيان در محلة سلطان امير احمد كاشان واقع شده است. اين مجموعه در حوالي سالهاي 1245 تا 1248 هجري قمري و به همت حاج محمد ابراهيم تاجر كاشي (از تجار معروف و بنام چيني و بلور جات در كاشان) شروع به ساخت گرديد. معمار اين مجموعه فردي ناشناس است كه اين بنا را در مدت 20 سال ساخته است. وسعت مجموعه حدود 5 هزار متر مربع و زير بناي آن در حدود 7 هزار متر مربع مي باشد. همچنين داراي پنج طبقه مي باشد. معماري اصيل ايراني و اسلامي، طرح هاي بديع و نقشهاي خيال انگيز گچبري و استفاده از معماري غني و انواع تزئينات و هنرهاي معماري در ساخت اين مجموعه تا بدانجا است كه طبق نظر كارشناسان خبره و صاحبان نظر، اين مجموعه نامزد دريافت جايزة زيباترين بناي مسكوني ايراني – اسلامي گرديده است. همچنين به علت وجود چشم اندازهاي زيباي معماري ايراني و اسلامي تاكنون جهت ساخت مجموعه های تلویزیونی و سینمایی چون سريال هاي مسافر ري (زندگی حضرت شاه عبدالعظیم) ، ملاصدرا ، خانه اي در تاريكي (ماه تابان) ، جابر بن حیان و ... مورد استفاده قرار گرفته است.وجه تسمية بنا نيز در نوع خود شنيدني مي باشد. همانطور كه اشاره شد پس از مرگ صاحب اولية بنا، مجموعه به پنج قسمت تفكيك و به وراث واگذار گرديد. وراث نيز پس از مدتي سهم خود را به افراد مختلف فروختند. در حدود صد سال پيش يكي از حياطهاي مجموعه (حياط بيروني) به يكي از تجار فرش كاشان به اسم آقاي عباسيان به مبلغ هزار تومان فروخته شد. خبر فروخته شدن خانه اي با اين قيمت در زمان خود در كل شهر پيچيده و تا در مدتها نقل محافل گرديد. از آن پس كل اين مجموعه به خانة عباسيان معروف و مشهور شد.
خانه تاريخي آل ياسين
اين خانه در محله اي به نام گذر «در بند آقا» واقع شده است. چون قبلاً اين كوچه از دو طرف داراي در بوده به آن در بند و چون عده اي از علما و سادات در اين محله بوده اند به آن آقا مي گويند. خانه داراي قدمتي بين 150 تا 200 سال است. آنرا بدستور فتحعلي شاه براي شخصي به نام سيد محمد تقي حسيني پشت مشهدي كه از علماي قرن سيزدهم بوده و با ملا احمد نراقي و شيخ انصاري مكاتبه و مصاحبه داشته و اكنون در بقعة حبيب بن موسي دفن است، مي سازد. گويا اين شخص جزو متصوفه هم بوده و رئيس فرقه اي به نام كميليه بوده است. نقل است كه زماني فتحعلي شاه به او مي گويد كداميك از فرزندان من صلاحيت سلطنت را دارند و او مي گويد محمد ميرزا، در حالي كه عباس ميرزا در تبريز وليعهد بوده است. بعداً عباس ميرزا مي ميرد و محمد ميزا تبديل به محمد شاه مي شود. محمد شاه بعدها خانه را وسعت مي دهد و بخش هايي را به آن مي افزايد. خانه به طور موروثي به نسل هاي بعدي انتقال مي يابد تا به شخصي به نام نظام الدين اجتهد مي رسد. ايشان همچنين، اولين نماينده مردم كاشان در مجلس شوراي ملي بعد از مشروطه بوده است. اين شخص آخرين فرد عالم از خاندان بوده است. در زمان اين شخص، شناسنامه مُد مي شود و او به آل ياسين تغيير نام مي دهد در همين زمان شخصي به نام نايب حسين دست به شورش و تجاوز مي زند و توسط حكومت وقت دستگير مي شود. در دادگاه، متهم اعلام مي كند كه فقط رأي جناب آل ياسين را قبول دارد. آل ياسين هم حكم به مجازات او مي كند. نايب حسين توسط هم دستانش رهانيده مي شود و به كاشان مي گريزد؛ ديكتاتوري عجيبي راه انداخته و به مدت 20 سال منطقه كاشان را از حكومت مركزي جدا مي كند و چون كينة آل ياسين را به دل گرفته بود، قسمت هاي زيادي از خانه را تخريب مي كند. نقاشي ها و گچبري ها را از بين برده و خانه را آتش مي زند. خانه تا سال 1365 مسكوني بوده و در سال 1370 توسط نسل چهارم به شهرداري كاشان به مبلغ 8 ميليون تومان فروخته شده و در سال 75 تا 76 بازسازي مي شود و اكنون هم محل معاونت عمراني شهرداري كاشان است. بنا به نحو جالبی برای پاسخگویی به نیازهای امروزی تغییر کاربری داده شده است.
خانه تاريخي تاج
اين بنا يكي از خانه هاي گودال باغچه اي اصيل كاشان با حدود دو قرن قدمت در دوران قاجاريه است. خانه تاج در بافت تاريخي شهر و محور توريستي خيابان علوي قرار گرفته كه طي شماره 9028 در تاريخ 10/3/82 در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسیده است. اين خانه با معماري ارزشمند بومي، نمونه اي از خانه هاي اصيل عامه مردم كاشان در دو قرن گذشته به شمار مي رود و ويژگي خاص آن در اصالت هويت، نجابت و سادگي، معرف محض مردم شناسي در كاشان است.
بقعه حضرت سلطانعلی بن امام محمد باقر(ع)- مشهد اردهال
این بقعه که در40 کیلومتری غرب کاشان واقع است
بنای اولیه این بقعه متعلق به دوره سلجوقیان است از ویژگیهای مهم این بقعه آن است که در سردابه تحتانی آن تعدادی تابوت با اجساد سالم و تازه دیده شده است. سهراب سپهری شاعر و نقاش معاصر در صحن شرقی این بقعه مدفون است
قمصر
این منطقه واقع در25 کیلومتری جنوب غربی کاشان و از جمله مناطق ییلاقی و خوش آب و هوای اطراف کاشان می باشد.علاوه بر مراسم سنتی گلابگیری که شهرت جهانی دارد ودر اردیبهشت ماه هرسال درقمصر برپا می گردد آثار تاریخی چون مسجد میانده، بقعه پیرداود، بقعه پیرسلیمان وچند آثار تاریخی دیگر دراین ناحیه جلب توجه می نماید.نه تنها مردمان؛ بلکه آب، خاک و هوای این دیار مفتخرند از اینکه گلهایی راپرورش می دهندکه عطردل انگیزآنها انسانها را سرمست نعمات الهی کرده و نیز خانه کعبه با شیره جان آن گلها شستشو می شود.
نیاسر
این منطقه در30 کیلومتری غرب کاشان در مسیر مشهد اردهال، یکی از مناطق دیدنی وخوش آب وهوای اطراف کاشان است.آثار تاریخی ودیدنی نیاسر شامل: آتشکده ای متعلق به دوران ساسانی درارتفاعات این منطقه،که با سنگ وساروج به ارتفاع 14 متر ساخته شده است(بنابر تحقیقات آقای آندره گدار این آتشکده(معبد زرتشتی) اولین آتشکده ای است که اردشیر بابکان احداث کرده است) و نیز چشمه اسکندریه وآبشار معروف ودیدنی و همچنین غار معروف رئیس می باشد.این غار از حفریاتی است که ظاهرا ایجاد آن با آتشکده نیاسرهمزمان بوده و از مشخصات بی نظیر آن رعایت اصول فنی و مهندسی در آن است، به صورتی که در تمامی مسیر کمبود نور وهوا احساس نمی شود.
ابیانه
این منطقه که حدود72 کیلومتری کاشان قرار دارد یکی از زیباترین روستاهای ایران وجزو کهنترین آنها از حیث معماری سنتی می باشد که آثاری از دوران هخامنشیان تا قاجاریه در این منطقه دیده می شود.بافت فشرده روستا، کوچه های پیچ درپیچ، ساباتهای(راهروهای سرپوشیده) زیبا،مسجد جامع و پنجره های مشبک و زیبای آن(766ه.ق)،آتشکده هاریاک و حفظ آداب و رسوم زندگانی به خصوص طرز لباس پوشیدن سنتی مردم روستا مورد توجه و همگی حکایت از تاریخی کهن و فرهنگی غنی و اصیل دارد.از دیگر مناطق طبیعی و تفریحی این شهرستان می توان به روستاهای کوهستانی مانند: قهرود، جوشقان، نشلج، ارمک، مرق و...اشاره نمود.

هتل نگارستان **** 5347000-9 کاشان، خیابان امیر کبیر
هتل امیرکبیر  *** 5304091-5کاشان، خیابان امیر کبیر3
 هتل كوثر * 5621020کاشان، بلوار قطب راوندی روبروی پارک آیت اله مدنی
هتل سیاح ** 4444535کاشان، خیابان اباذر
هتل آپارتمان گلشن * 5555272کاشان، بلوار قطب راوند ی-جنب تالار عروسی گلشن 6 \
هتل گلستان قمصر *** 4و03623622203 کاشان، قمصر
مهمانپذير گلچهرگان 4445495کاشان، خیابان اباذر-جنب هتل سیاح
مهمانپذير گلستان 4446793کاشان، دروازه دولت
مهمانپذير لاجوردي 4455104کاشان، خیابان دکتر غزنوی